Στη πραγματικότητα αυτό που προσπαθούσα να κάνω ήταν ν’ αποδομήσω τον εαυτό μου, ναι, αυτό ήταν. Αλλά πως αποδομείσαι; Είχα δει μια ταινία του Γούντυ Αλλεν, η ταινία λεγόταν “Αποδομώντας τον Χάρυ” κι ο Χάρυ, ο κεντρικός ήρωας, όπως ρόλαρε η ταινία σιγά σιγά ξεθώριαζε. Εγώ όμως δε μπορούσα να ξεθωριάσω, δεν έπαιζα σε ταινία, αυτή ήταν πραγματική ζωή, με τα σούπερ μάρκετ, τις αναριές Τρίτες και τις θανατηφόρες Κυριακές.
Αυτή ήταν πραγματική ζωή, με σακούλες σκουπιδιών, βρύσες που στάζουν, δηλώσεις εισοδήματος και μύγες που εμφανίζονται στο χειρότερο σημείο, τη χειρότερη στιγμή. Να, δες πως περιγράφω τη πραγματική ζωή, γεμάτη σκουπίδια και μύγες. Δεν είπα τίποτα για εξωτικούς χορούς, παραδεισένια ηλιοβασιλέματα και παθιασμένα φιλιά. Γι’ αυτό προσπαθούσα να αποδομήσω τον εαυτό μου, γιατί τον σιχάθηκα.
Δεν ήξερα όμως πως να το κάνω κι έτσι ξεκίνησα ν’ αναρωτιέμαι γιατί το ένα και γιατί το άλλο κι’ άρχισα να κάνω ερωτήσεις, πολλές ερωτήσεις. Ρωτούσα τα πάντα και ήθελα να βάλω τα πάντα στο ζερό. Μα το ζερό δε γυρίζει, δεν επαναλάμβανεται, είναι κάτι σαν τη γέννηση ή το θάνατο ή το πρώτο φιλί. Συμβαίνει μια φορά, μία είσαι στο ζερό. Εγώ, όταν μου συνέβησαν όλα αυτα, ήμουν ήδη 50 και χρόνων άρα ήμουν πολύ μακριά από το ζερό, είχα φτάσει ήδη στο νούμερο 19.345, όσες και οι μέρες που είχα ζήσει, δε μπορούσα πια γυρίσω πίσω μα το χειρότερο όλων ήταν πως δεν ήθελα πια να πάω μπροστά.
Πως αποδομείς τον εαυτό σου, όταν είσαι ήδη ένα παζλ με 19.345 κομμάτια; Ποια διαγράφεις, ποια αφαιρείς και το κάθε ένα καινούργιο κομμάτι που κάθε μέρα προστίθεται, τι το κάνεις; Αφού δε μπορείς να γυρίσεις στο ζερό, θέλεις να πατήσεις τη παύση, να πάρεις μια ανάσα πριν βρεις ποιο θα είναι το επόμενο σου βήμα, μα παύση δεν υπάρχει, ούτε και ζερό. Είσαι καταδικασμένος να συνεχίσεις μέχρι ο χρόνος σου να τελειώσει, πως αποδομείς κάτι που συνεχίζει και χτίζεται; Κι αν αρχίσεις να αφαιρείς κομμάτια και χαθεί η εικόνα; Αν κάνεις λοβοτομή και μείνεις φυτό;
Μην ξέρωντας τι άλλο να κάνω προσπάθησα να πάω από επιλογή προς το παρελθόν, πιο γρήγορα από ότι πήγαινα αναγκαστικά προς το μέλλον. Όμως το παρελθόν στα μυαλά των ανθρώπων δεν είναι καταγεγραμμένο με τον ίδιο τρόπο, αυτή η γραμμή που φανταζόμουν πως θα με πάει προς τα πίσω, αποδείχθηκε λαβύρινθος και ενίοτε πολύ σκοτεινός. Ήξερα πως το μέλλον εξ ορισμού είναι ακαθόριστο και δε μπορείς να το συναντήσεις, δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι το ίδιο, ισχύει πολλές φορές και για το παρελθόν.
Νόμιζα πως το παρελθόν είναι μια ευθεία γραμμή προς τα πίσω μα αποδείχθηκε πως το παρελθόν μόνο ευθεία γραμμή δεν είναι. Είναι γεμάτο στροφές, ανηφόρες και κατηφόρες, κάνει κύκλους και καμιά φορά σπάει. Αυτή ήταν μια διαφορά μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, το παρελθόν σπάει ενώ το μέλλον είναι άθραυστο. Το παρελθόν για πολλούς ανθρώπους είναι κουβάρι που προσπαθούν να το πετάξουν πολύ μακριά, μα κάτι πάντα τους συνδέει, όσο και να θέλουν να το ξεφορτωθούν. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι πολλοί άνθρωποι δε μιλούν για το παρελθόν τους γιατί δε θέλουν να το θυμούνται, μα όσο και να μην θέλεις να το θυμάσαι εσύ, σε θυμάται εκείνο. Κατάλαβες τι συνέβη; Ξεκίνησα να κάνω ανασκαφές μα τελικά αυτές δεν ήταν ανασκαφές, ήταν ανακαλύψεις.
Ήλπιζα πως ψάχνοντας το χρόνο προς τα πίσω μπορεί να πας μπροστά, κι εγώ αυτό ήθελα, να πάω μπροστά. Να φύγω από τη κινούμενη άμμο μέσα στην οποία είχα κολλήσει μα δεν ήξερα πως. Όταν είσαι απελπισμένος κάνεις ένα σωρό βλακείες, μερικές από τις βλακείες αυτές μπορεί να αποδειχθούν πολύ έξυπνες. Το ξέρεις πως υπάρχουν άνθρωποι που δεν υπήρξαν ποτέ απελπισμένοι; Αυτοί λοιπόν κάνουνε τις χειρότερες βλακείες, βλακείες πραγματικές, καταστροφοβλακείες, σου αρέσει αυτή η λέξη; Ξέρεις πως πάντα μου άρεσε να φτιάχνω λέξεις; Εγώ εφηύρα τη λέξη “ενθυπωσιασμός” μια μίξη του ενθουσιάστηκα και εντυπωσιάστηκα. Κατάλαβες; Μέσα στη απελπισία μου με κάτι τέτοια ασχολιόμουνα, με τέτοια και με έρωτες. Είναι απύθμενο το πόσο απελπισμένος μπορείς να νιώσεις όταν είσαι ερωτευμένος. Πως περνάει ο χρόνος μέσα σ’ ένα κλουβί; Αναρωτήθηκες ποτέ;
Τέλος πάντων είχα φτάσει που λες να είμαι ένα παζλ σχεδόν 19.500 κομμάτια, ξέρεις πόσο μεγάλο κουτί χρειάζεται για να χωρέσει ένα παζλ με 19.500 κομμάτια; Όχι πες, ξέρεις; 19.500 μέρες, πόσες από αυτές θυμάσαι; Ποιες ήταν σημαντικές; Ποιες ήταν μέρες κακές; Και να σε ρωτήσω κάτι; Ανταλλάσσεις αυτές τις 19.500 μέρες με μία, την αυριανή, αρκεί να είναι όπως τη θέλεις; Τα διαγράφεις και τα ξεχνάς όλα αν η αυριανή μέρα είναι όπως την θέλεις; Κατάλαβες τι θέλω να πω; Το παρελθόν αποτιμάται ενώ το μέλλον είναι ανεκτίμητο.
Έχεις πάει ποτέ στη Κίνα; Μιλάμε απαίσιο μέρος, όσες φορές κι αν πήγα πάντα μου έλειπαν τα σουβλάκια, σκέψου τώρα τι βάθος προσωπικότητας και τι ενδιαφέρον χαρακτήρας μπορεί να είναι ένας άνθρωπος που ταξιδεύει σε μια αχανή και πανάρχαια χώρα και του λείπουν τα σουβλάκια, τέλος πάντων, άλλο ήθελα να πω. Εκεί στη Κίνα διάβασα μια επιγραφή, μια Κινέζικη παροιμία, που έλεγε πως “υπάρχουν μόνο 2 μέρες το χρόνο που δε μπορείς να τις ζήσεις, το χθες και το αύριο”. Θέλω να πω, ήξερα πως από την Αγία Τριάδα –χθες, σήμερα, αύριο- το σήμερα είναι ο Θεός, το αύριο μια ελπίδα και το χθες μια ανάμνηση. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ ότι και το χθες μπορεί να γίνει ελπιδοφόρο.
Ο γάιδαρος σταμάτησε και γύρισε για πρώτη φορά και με κοίταξε. Μιλάς τόση ώρα για να καταλήξεις εδώ; Πως το χθες μπορεί να γίνει ελπιδοφόρο; Σοβαρά μιλας; Δεν υπάρχει καμία ελπίδα στο χθες, ξύπνα. Το χθες είναι νεκρό κι οι νεκροί δεν έχουν ελπίδες. Εγώ είπα, έχουν αναμνήσεις όμως κι εγώ τις θέλω. Θέλω τις αναμνήσεις για να συνεχίσω να έχω ελπίδες. Στη Κίνα, είπες, πήγες μερικές φορές, στα Φιλιατρά πήγες καμία; Όχι δε θυμάμαι να έχω πάει, απάντησα. Εκεί στα Φιλιατρά, σ΄ ένα τοίχο ενός μισογκρεμισμένου σχολείου ξέρεις τι γράφει; όχι δε ξέρω, είπα. Γράφει πως “συγχώρεση είναι να πάψεις να ελπίζεις πως το παρελθόν μπορεί ν’ αλλάξει”.
Κάνεις λάθος γάιδαρε, είπα, το παρελθόν μπορεί ν’ αλλάξει, αυτό κάνουμε τώρα. Αλλάζουμε το παρελθόν περπατώντας μέσα σε αυτό. Και να σου πω κάτι, αν ήθελα οδηγό φιλόσοφο θα έπαιρνα τον Σωκράτη, όχι εσένα. Εκείνος με κοίταξε κάπως αγριεμένα, άκου να σου πω φίλε, από το Μεξικό με ξεκίνησες, στα Φιλιατρά φτάνουμε, και στο Μεξικό έχει γάιδαρους και στα Φιλιατρά αλλά κανείς από αυτούς δεν είναι αναγκασμένος ν’ ακούει τις ενθυπωσιακές σου απόψεις. Αν δεν σου αρέσει που έχω γνώμη, μόλις φτάσουμε Κάιρο κάνε με καμήλα που όλη μέρα μασουλάνε και δε λένε τίποτα.
Κάιρο; Θα πάμε στο Κάιρο; Τι θα κάνουμε στο Κάιρο; Εκείνος κοντοστάθηκε και λίγο πριν ξεκινήσει τη πορεία του είπε, εκεί είναι το ζερό.
«μΥδράλιο, δικέφαλος σκύλος». © Γιάννης Κακούρης.
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση με αναφορά στην πηγή.
